راهکارهای موثر در مقابله با کاهشِ مضرّات آفت کش ها در کلنی

نحوه مقابله با آفت کش ها:
معمولاً وقتی کلنی دچار تلفاتِ ناشناخته می شود، ممکن است از مواد تقویتی یا برخی داروها استفاده شود. گاهی به تعویض ملکه یا کوچ کندوها اقدام می نمایند. این گونه عملیات نمی تواند پاسخ گو باشد و تغییری در کلنی ایجاد نمی شود. چون علت تلفات به آفت کش هایی بر می گردد که داخل موم ها، گرده ها و نان گرده تجمع کرده اند.
گرده های ذخیره شده در قاب های مومی ذخیره، توسط زنبوران فرآوری شده (نان گرده) و مورد استفادۀ لاروها قرار می گیرند. هر لارو به ازای هر صد میلی گرم وزن بدن، روزانه به ۲۵ میلی گرم گرده نیاز دارد، در صورتی که این میزان برای زنبوران بالغ ۵ میلی. با توجه به مطالب فوق برای کنترل آفت کش ها و جلوگیری از تماس کلنی ها با آن ها لازم است مسایل ذیل در اولویت ۱۰ گرم است قرار گیرد:
پرهیز از موم های آلوده:
سال هاست که در زنبورستان ها از موادشیمیایی برای مقابله با واروا استفاده شده و باقیماندۀ این مواد در موم ها انبار شده است. از آن جایی که سموم موجود در موم ها با حرارت دادن، حتی حرارت جوش، از آن ها خارج نمی شوند، برگه هایی که از ذوب موم های بازیافتی تهیه می شوند، مملو از آلودگی هستند، چون در هر بازیافت بر میزان سموم آن افزوده می شود. لذا در درجه اول لازم است برگه ها یا پایه های مومی عاری از این آلودگی ها باشند.
دو روش برای رهایی از سموم در موم ها ارایه می شود:
۱ -استفاده از موم کندوهای تاپ بار:
پیشنهاد می شود حد اقل چند کندوی تاپ بار یعنی کندوهایی که تمام موم آن ها توسط کلنی بافته می شود، در زنبورستان وجود داشته باشد تا از موم های تولیدی آن ها برای تولید برگه های مومی استفاده شود. امروزه استفاده از کندوهای تاپ بار، در حال توسعه است. در این گونه کندوها از موم های بازیافتی استفاده نمی شود. زنبورداران اروپایی از کشورهای افریقایی که از آفت کش ها استفاده نمی کنند اقدام به واردات موم می کنند.
۲ -استفاده از برگه های مومی پلاستیکی:
در این صورت تمام موم مورد نیاز کلنی، توسط زنبوران آن کلنی ترشح شده و نیاز به استفاده از برگه های مومی بازیافتی نخواهد بود.
پرهیز از گرده های های آلوده:
حتی المقدور از چرای زنبوران در باغات سم پاشی شده و همچنین استفاده از آب جاری در این باغات، پرهیز شود. توصیه می شود کلنی ها در مناطقی مثل دشت ها، کوهستان ها و جنگل ها، که عاری از مواد شیمیایی باشند و مورد سم پاشی قرار نمی گیرند، نگهداری شوند.

منبع: مروری بر نقش آفت کش ها در تلفات زنبوران عسل دکتر محمد فرسی خرداد ماه ۱۴۰۰